-
Aa
+
 21/11/2011
 

Samet Tekelioğlu yazdı

Hibrid (Hybrid) Araçlar

Benzin istasyonuna gidip, yüksek fiyatları gördüğünüz zaman hiç şok oldunuz mu veya canınız fena halde sıkıldı mı? Tabi ki evet diyeceksiniz. Bunun daha ucuz bir yöntemi yok mu acaba diye mutlaka düşünmüşsünüzdür. Veya aracınızın kullandığı yakıtın sera gazı etkisi yaptığını biliyorsunuz ve bu sizi gerçekten endişelendiriyor. Otomotiv endüstrisi bu endişelere yanıt veren bir teknolojiye sahip: Hibrid Araçlar. Şu anda piyasada bir çok hibrid araç modeli bulunmaktadır. Ayrıca, otomotiv üretici firmaların bir çoğu da kendi hibrid modellerini üretme planı olduğunu açıklamıştır.

Hibrid nedir?

Öncelikle sizlere hibrid’in kelime anlamından ve örneklerinden bahsetmek istiyorum. Hibrid kelime olarak iki farklı güç kaynağının bir arada bulunması anlamına gelir. Aslında bazı insanlar farkında olmasalar da, hibrid bir araca sahipler. Örneğin mo-ped (Motor pedallı bisiklet), bir hibrid araç türüdür. Çünkü, sürücünün pedal gücüyle benzin motoru gücünü birleştirerek çalışır. Yani, hibrid araçlar etrafımızda bolca mevcuttur. Trenleri çeken lokomotifler dizel-elektrik hibrid araçlardır. Seattle gibi şehilerde de dizel-elektrik otobüsler kullanılmaktadır. Bu araçlar, kablolu yerlerde elektrik ile, kablonun olmadığı kısımlarda ise dizel ile çalışırlar. Büyük maden kamyonları da dizel-elektrik hibrid araçlardandır. Belki hibrid araçlara en güzel örnek denizaltılardır. Denizaltılar, denizin üzerinde giderken dizel motorlarını kullanırlar. Denize daldıklarında ise denizin altında hava olmadığı için elektrik motorlarından güç alırlar. Elektrik motorlarına gücü, bütün denizaltılarda olan dev bataryalar (piller) sağlar. Bazılarında nükleer-elektrik, bazılarında ise dizel-elektrik kullanılır. İki veya daha fazla güç kaynağını direkt veya dolaylı olarak kullanarak güç sağlayan araçlar, hibrid araçlardır. Yollarda gördüğümüz hibrid araçların çoğu, benzin-elektrik hibrid araçlarıdır.

Hibrid (Hybrid) otomobil nedir?

Hibrid (Hybrid) otomobil elektrik ve benzin motorunun bir arada olduğu sisteme denir. Hibrid otolar elektrik motoru sayesinde çevre dostu olduğu için günümüz şartlarında çok büyük önem arz etmektedir. Küresel ısınmaya somut çözümlerden biri olan hibrid otolar gün geçtikçe piyasadaki pazar payını da attırıyor.
Çalişma prensibi
Hibrid otomobillerin çalışma prensibi ise şöyle: Otomobil benzinli motoru sadece arabanın kalkışında ve yüksek hızda kullanıyor. Yani 0-12km/s ve 80 km/s üstü hızlarda araba benzinli motoru kullanırken 12 ile 80 km/s 'lik dilimde ise elektrikli motoru kullanıyor. Elektrik motoru kullanacağı elektiriği de benzin motoru çalıştığı zamanlarda ya da frenleme sırasında şarj oluyor. Yani ekstradan bir şarja ihtiyaç duymuyor.

Batarya nasıl çalışıyor?

Akla iki soru gelebilir. Öncelikle batarya (pil) enerjisini nereden alıyor ve araba neden sadece elektrik motoruyla hareket ettirilmiyor ? İlk soruyu düşünürsek, batarya enerjisini araba fren yaparken oluşan enerjiden alıyor (böylece normal arabalarda çöpe atılan bir enerji kullanılmış oluyor) hem de benzinli motor pili şarj ediyor. Arabayı elektrik motoru tek başına çalıştırmadığı için çok büyük bir pile ve de enerjiye ihtiyaç duyulmuyor.

İkinci sorunun cevabı ise enerji yoğunluğunda saklı. Yapılan deneyler gösteriyor ki, aynı ağırlıktaki batarya (pil) ve benzini ele alırsak, benzinin bize verdiği enerji bataryanın (pilin) verdiği enerjinin yaklaşık 150 katı. Bu yüzden sadece pil ile çalışan arabalar yaklaşık 150 km menzile sahipken, benzinli arabalar 500 km menzile sahipler. Ayrıca bir arabanın benzin deposunu doldurmak 5 dk sürerken, sadece elektrik ile çalışan bir arabanın bataryasını doldurmak bir gece alabilir. Bu sebeplerden ötürü elektriği tek başına değil benzine yardımcı olacak şekilde kullanıyoruz.

Samet Tekelioğlu

University of Applied Sciences Wolfenbüttel

Makina Mühendisliği Bölümü Öğrencisi