Göç tarihinin kavramsal ifadesi - Almancı
Yeni yılı hep umutla bekleriz. Bir önceki yılda bulamadıklarımızı , arzulayıp ta yapamadıklarımızı, yapabilme umudunun adıdır yeni yil. 365 günün cömertçe harcandığı ve son gününde, lapa lapa yağan karla koca bir seneyi kucaklamamın adıdır yeni yıl.
Özlemlerimizin hayallerimizin ziplendiği yeni yılın ilk sayfalarını Almanya Bülteniyle açarken, Almanya Bülteni okurlarının yeni yılını kutluyorum.
Almanya’da yaşayan Türk toplumunun anavatanı ile Almanya arası kültürel çatışma yaşaması, göç tarihinin ilk yıllarındada kendisini göstermektedir.
Yaklaşık elli yıl önce 'misafir işçi' statüsünde geldiğimiz Almanya’da kendimizi 'Gurbetçi' diye adlandırırken; Türkiye’de yaşayan akrabalarımız ve tanıdıklarımız ise bize 'Almancı' dediler.
Her Almancı’nın anısında traktör parasının hikayesi yatar. Maddi varlığa kavuşmanın gururuyla , alnı açık şekilde yurduna dönmeyi isteyen Almancı, İbrahim Sadri’nin şiirindeki işçi Süleyman’ın, oğlu karşısındaki maddi imkansızlıktan dolayı yaşadığı hayal kırıklığını yaşamamak ister. Yaktığı bir Marlboro sigarayla gurbete olan özlemini yakar, dumanıylada sevdiklerine selam gönderir Almancı…
Almanya’da Almanca problemi yaşarken, Türkiyede kendisini Türkçe ifade ederken Almanca kelimeler kullanır Almancı…
Köyünün domates ve biberini havalimanına taşırken içindeki memleket sevgisini yediği melemendeki lokmalarda bulur Almancı…
Almancı Traktörünü alır almasına da bir de köyüne ev yaptırmak ister. Birkaç yıl daha kalması gerekir bu gurbet ellerde … derken Alman ebenin ellerinde gurbette baba olmanın heyecanını yaşar Almancı…
İkinci nesil ailenin dil rehberi olur. Pasaport uzatmada , doktorda kısaca her randevuda utangaç tavrıyla Almanca konuşan ikinci nesil babasının ve annesinin sevmediği lakritzi yemeye başlar. Tatil için gittiği memlekette kendisinden Almanca konuşulması istenirken, babası da Almanya’nın düzenli trafiğinden ve Almanların iş disiplininden övgüyle bahseder. Misafirlerine ikram ettiği çikolata ve kahve ile birlikte bir siyasetçi edasıyla memleketin tüm problemlerini çözmeye kalkışır Almancı…
Türkiyeden Almanyaya göçmüş ve Almanyayla uyum problemi yaşayan ve yaşamış olan ilk neslin profilini kısaca size betimlemek istedim. Bundan sonraki yazımda ikinci nesil ve ücüncü nesil üzerindeki analizlerimi sizlerle paylaşırken. 'Almancı' ifadesinin günümüzde 'Almanya Türkleri' 'Avro Türkler'ya da 'Batı Avrupa Türkleri' olarak nasıl ikame olduğunu ele almak istiyorum.
Yavuz Gündoğdu