Fotoğraflarla Türk - Alman ilişkileri sergisi

Türkiye ile Almanya arasında köklü ilişkilerin tarihine ışık tutmak amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğu ve Neuss Belediyesi işbirliği ile düzenlenen „Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonundan Osmanlı-Almanya ilişikileri“ konulu fotoğraf sergisi Dr. Ahmet Ünalan’ın Türk Alman tarihi hakkındaki sunumuyla Neuss Romaneum‘da açıldı.

Serginin açılış konuşmaları Türkiye Cumhuriyeti Düsseldorf Başkonsolosu Şule Gürel ve Neuss  Belediye Başkanı Reiner Breuer tarafından yapıldı. Başkonsolos Şule Gürel: “Osmanlı İmparatorluğu’nda 1876-1909 yılları arasında 33 yıl tahtta kalan Sultan II. Abdülhamit’in fotoğrafa özel bir merakı vardı. İmparatorluğun geniş coğrafyasında yer alan medeniyet değerlerini fotoğrafla tespit ettirmiş, yurt dışında çekilmiş fotoğrafları da edinmeye çalışmıştır. Kendi fotoğrafçılarının yanı sıra, dünyanın ünlü fotoğrafçıları da Sultan’a hediye olarak özel albümler göndermiştir. Sonuçta II. Abdülhamit,  ikamet ettiği Yıldız Sarayı'nda dünyanın görsel çeşitliliğini yansıtan hazine değerinde bir koleksiyonun oluşmasını sağlamıştır. Bugün İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde muhafaza edilen bu koleksiyon 911 albüm içinde 36.585 kare fotoğraftan oluşmakta ve Osmanlı İmparatorluğunun son dönemine ve dünya tarihinin önemli bir devresine ışık tutmaktadır.“ şeklinde konuştu.

SERGİ TÜRK-ALMAN DOSTLUĞU’NU BİZE TEKRAR HATIRLATACAKTIR

Daha evvel, T.C. Berlin Büyükelçiliği ve Başkonsolosluklarının desteğiyle, Berlin, Nürnberg,  Köln ve Essen’de sergilenen fotoğrafların şimdi 2-28 Mayıs 2019 tarihleri arasında Neuss şehrinde Romaneum’da Türk ve Almanların ziyaretine açık olacağını dile getiren Gürel: „Bu sergi, uzun bir geçmişi bulunan Türk-Alman ilişkilerinin tarihi boyutunu ve derinliğini fotoğraflar üzerinden okuma imkanı sunmaktadır. Fotoğraflar, iki devletin münasebetlerine tarihin geniş perspektifinden bakılmasını sağlayacak, iki toplumun ortak yaşanmışlıklarına bir pencere açacak. Böylece,  günümüzde zaman zaman ilişkileri gölgeleyebilen konjonktürel sıkıntıların ve önyargıların aşılmasına hizmet edecek ve Türk-Alman dostluğunu tekrar bizlere hatırlatacaktır.“ dedi.

BELEDİYE BAŞKANINA SERGİ KATALOĞU HEDİYE ETTİ

Konuşmasının son bölümünde serginin açılmasında emeği geçenlere teşekkür eden Başkonsolos Gürel: “Serginin, Cumhurbaşkanlığımızın himayesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığımızın katkılarıyla basılmış olan kataloğunu, bu vesileyle Sayın Belediye Başkanına hediye etmekten memnuniyet duyuyorum.“ şeklinde konuştu.

TÜRK-ALMAN İLİŞKİLERİNİ ANLATTI

Daha sonra Duisburg-Essen Üniversitesi öğretim görevlisi ve siyasetbilimci Dr. Ahmet Ünalan* Türk Alman ilişkilerinde 1871 – 1918 evresini belgelerle/fotoğraflarla anlatan bir sunum yaptı.  Dr. Ahmet Ünalan Kaiser Wilhelm II ve Sultan Abdülhamid II‘nin tahta çıktıkları evrenin sosyal, siyasal ve tarihsel arkaplanını ve bu çerçevede gelişen Türk – Alman ilişiklerini anlattı. Dr. Ünalan “Osmanlı ile Alman İmparatorluğu 1871 ve 1876 evrelerinde meşrutiyetlerini ilan etmiş monarşilerdir. Benzer bir şekilde her iki ülke de gecikmiş uluslaşmanın ve gelişmişliğin sıkıntıları içinde özellikle Britanya, Fransa ve Rus İmparatorluğu ile bir rekabet içinde bulunmuşlardır” dedi.

ABDULHAMİD İLE KAISER WILHELM KIYASLAMASI

Dr. Ünalan Kayzer 2.Wilhelm ve Sultan 2.Abdülhamid’i karşılaştırdığı konuşmasında “Kaizer 2.Wilhelm özellikle Britanya rekabeti ve kompleksi içindeydi. Alman Mülkünün 1871 sonrası hızlı ekonomik ve sosyal gelişimini koloniler edinme ve askeri donanmanın güçlendirilmesiyle  taçlandırmak istiyordu. Sultan 2. Abdülhamid siyasetiyse daha dengeli, diplomatik ve akıllıcaydı. Sultan Abdülhamid 1875 ekonomik buhranından ve İmparatorluğun Düyun-u Umumi’ye (Osmanlı Bankası) bağlanmasıyla ve 93 harbinin getirdiği toprak kayıpları ve ağır sonuçlarıyla çok zor şartlarda İmparatorluğu yönetmiş, birarada tutmaya çalışmış ve ciddi modernizasyon reformları yapmıştır. Buna rağmen kaçınılmaz bir şekilde İmparatorluk trajik sona yaklaşmıştır” dedi.

KARŞILIKLI ÇIKAR İLİŞKİSİ

Türk – Alman ilşiklerinin karşılıklı olarak bir çıkar ilişkisi çerçevesinde geliştiğini belirten Dr. Ünalan: „Almanlar Britanya ile rekabet ilişkisinde özellikle Türk İmparatorluğu’nun çıkarlarıyla noktasal olarak denk düşen ilişkiler geliştirmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Almanya ile ilişkileri geliştirmesinin temel nedeni ekonomik ve askeri modernizasyonla alakalıdır. Ayrıca eğitim ve içtimai gelişimde Almanların önemli katkısı olmuştur. Ama ne olursa olsun ilişikler doğal olarak rasyonel bir çerçevede gelişmiştir. Türklerin Almanya ile ilişkilerde denge politikası gözetmediği tespiti yanlıştır.“ dedi. Dr. Ahmet Ünalan: „Denge politikasına rağmen iki İmparatorluk da trajik sonlarına I. Dünya savaşı ile yaklaşmışlardır. Kayzer Wilhelm büyük ölçüde Birinci Cihan Harbi‘ni provoke etmiş ihtiyatlı davranmamıştır. İttihat ve Terakki hükümetiyse hem ekonomik nedenlerle, hem de İmparatorluğun dağılma sürecini önlemek için Almanlarla müttefikliği çare olarak değerlendirmişlerdir.“ tezini savundu.

ALMAN ÇEŞMESİ HATIRA OLARAK KALMIŞTIR

Dr. Ahmet Ünalan: „Kayzer 2.Wilhelm bu ilişikleri pekiştirmek için 1898‘de İstanbul, Kudüs ve Şam gezileri düzenlemiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun bağışı ve izniyle Kudüs’e Kurtuluş Kilisesi’ni yaptırmış ve açılışını yapmıştır. Bu gezi esnasında dünyada ekseriyetle Britanya esaretinde yaşayan Müslümanların koruyucusu olduğunu ilan etmiştir. Böylelikle İslam coğrafyasında sempati kazanmak istemiş, Britanya’yı hedef almış ve sömürülen Müslümanların ayaklanmasını ve böylelikle Britanya’nın zayıflamasını sağlamak istemiştir. Bu gezi çerçevesinde İstanbul Bağdat, İstanbul – Hicaz demiryolunun yapımı antlaşması sağlanmıştır. Geziden anı olarak ayrıca Sultanahmet Meydanı’nda bulunan Alman Çeşmesi hatırası kalmıştır.“ şeklinde konuştu.

SULTAN ABDULHAMİD YENİLİKLERE AÇIK OLAN BİR PADİŞAHTI

Dr. Ahmet Ünalan fotoğraf sergisinin de konusu olan fotoğrafların da,  teknik yeniliklere çok açık olan Sultan Abdülhamid’in diplomatik ilişkilerde hediye olarak takdim ettiği bir unsur olduğunu dile getirirken: „Sultan teknik yeniliklere açık olduğu kadar İmparatorluğun son evresinde reformlar sayesinde yetişen aydın ve genç kuşağa yeterince özgürlük ortamını tanımamış ve zorunlu olarak önce meşrutiyeti İttihat ve Terakki’nin baskısıyla ikinci kez ilan etmiş ve ardından da 31 Mart Vakkası sonucu iktidarı devretmek zorunda kalmış ve Selanik’te sürgünde trajik bir şekilde şehrin teslim edilmesine şahit olmuştur.“ dedi.

MUSTAFA KEMAL ALMANYA İLE İLİŞKİLERE MESAFELI YAKLAŞIYORDU

Dr. Ahmet Ünalan: „Tarih bazen trajik anlara sahne olur. Bazen eski ve yeni yanyana gelir. Bu anlardan birisi de Kayzer’in İstanbul gezisine iade’-i ziyaretinde gerçekleşmiştir. Veliaht Mehmet Vahdettin’e Almanya gezisinde yaver olarak 36 yaşındaki Mustafa Kemal Paşa eşlik etmiştir. Gezinin bir bölümünde Strassbourg gelip Düsseldorf hattından geçerek Essen şehrine ziyaret gerçekleşmiş, Krupp fabrikası ziyaret edilmiş ve Villa Hügel’de Veliaht Mehmet Vahdettin’in onuruna akşam yemeği verilmiştir. Mustafa Kemal Paşa Almanlarla ilişiklere daha mesafeli ve eleştirel bakan biridir. Eleştirilerini açık şekilde ve diplomatik dili de zorlayarak ifade etmiştir. Anafartalar zaferinin kahramanı olarak Almanların gözünde dikkat çekmiş olan Mustafa Kemal Paşa bu gezide daha da dikkat çeken bir şekilde Alman Dışişleri Arşivi notlarında izlendiği anlaşılmaktadır. Nitekim bir kaç yıl sonra Türkiye’nin kurtuluş mücadelesini örgütlemiş ve Cumhuriyeti kuran kişi olarak da Mustafa Kemal Atatürk tarihin sahnesinde saygın yerini almıştır.“ dedi.

FOTOĞRAFLAR 2 ÜLKE ARASINDAKİ BAĞLARIN BELGESİ

Dr. Ahmet Ünalan Almanca konuşmasını “1898’de gerçekleşen Sultan ve Kayzer buluşmasından miras kalan ve serginin konusu olan bu nadir ve güzel fotoğraflar iki ülke arasında bağlardan sadece biridir. Bunun dışında her iki ülke tarihi özellikle Almanya’daki Türklerin ortak tarihi ve kaderidir. O yüzden bu evrenin iyi bilinmesi, değerlendirilmesi  ve dostluk ilişkilerinin, bu tarihi miras gözönünde bulundurularak gelişmesi hepimizin sorumluluğundadır’ sözleriyle bitirdi ve sergiyi düzenleyen T.C. Düsseldorf Başkonsoluslğu’na ve Neuss Belediyesi’ne teşekkür etti.

SERGİ 28 MAYIS’A KADAR GEZİLEBİLECEK

3 Mayıs’ta açılan Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonundan Osmanlı-Almanya ilişikileri Fotoğraf koleksiyonu sergisi 28 Mayıs’a kadar Neuss VHS ROMANEUM (Brückstrasse 1 – 41460 Neuss) ziyaret edilebilir.

Haber: (Almanya Bülteni) – Neuss


*Dr. Ahmet Ünalan Essen Üniversitesindeki habilitasyon – profesörlük sürecinin ve Türkiye Araştırmaları kürsü vekaletinin yanısıra siyasi danışmanlık yapıyor.