Almanya da soykırım mı diyecek?

Osmanlı devleti tarafından zorla göçe tabi tutulan ve yüzbinlerce Osmanlı Ermenisi'nin hayatını kaybettiği 1915 olaylarının resmi yıldönümü olan 24 Nisan'a sayılı günler kala, konu Almanya'nın da gündeminde. Tehcirin 100. yıl dönümü nedeniyle Ermeni diasporasının yürttüğü diplomatik baskı Almanya'da etkisini gösteriyor. Yeşiller ve Sol Parti Alman Parlamentosu'nun olayları soykırım olarak tanımasını isterken Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Hırıstiyan Birlik Partileri (CDU/CSU)'nden farklı sesler yükseliyor.

Osmanlı Ermenileri'nin tabi tutuldukları tehcirin 100. yıldönümü yaklaşırken, Bundestag'da olayların soykırım olarak tanınması yönündeki baskı de giderek etkisini artıyor. Yeşiller ve Sol Parti ortak bir talepte bulundu ve Federal Parlamento'nun olayları soykırım olarak tanımasını istedi. „FAZ“ Gazetesi’nin haberine göre koalisyon ortakları „soykırım“ kelimesinin kullanılmasına Türkiye ile ilişkilere zarar verir endişesiyle şimdilik karşı çıkıyor. Hükümetten ve hükümet partileri milletvekillerinden bazıları da Ermeni tezlerine destek verse de, iki grup da resmi olarak taleplere destek vermiyor. CDU/CSU Grup Başkan Vekillerinden Franz Josef Jung ortada bir katliamın olduğunun kuşkusuz olduğunu ancak bu katliamın teknik manada bir soykırım olup olmadığı konusunun tartışmalı olduğuna dikkat çekti. Bu tartışmanın tarihçilerin işi olduğunu belirten CDU'lu milletvekili bu konuda karar vermenin parlamenterlere düşmediğine işaret etti.

SPD BİR ÖYLE BİR BÖYLE

SPD milletvekili Dietmar Nietan da önce soykırım teklifine destek veren ancak daha sonra desteğini çeken SPD'liler arasında yer alıyor. Nietan'a göre de ortada apaçık bir katliam ve zorla deportasyon var, ancak reel politik sebeplerden dolayı soykırım sözcüğünüp kullanmamak gerekiyor. SPD'li milletvekili Almanya - Türkiye ve Türkiye – Avrupa ilişkilerindeki dengeler açısından Türkiye'yi küstürecek bir karar almak sakıncalı.

SPD'nin Grup Yöneticilerinden biri olan Rolf Mützenich ise aynı fikirde değil. Mützenich Ermeni olaylarının soykırım olduğunu ve Yahudilere yönelik soykırım uygulayan bir ülke olrak Almanya'nın bu konuda özel sorumlukları ve yükümlülükleri mevcut. SPD'li politikacı Ermenilere yönelik katliam ve tehcirde o dönemki Alman İmparatorluğu'nun da dolaylı katkısı olduğu gerekçesiyle de bu konuda Almanya'nın soykırımın tanınması yönünde tavır alması gerektiğini savunuyor.

GAUCK KRİZ ÇIKARABİLİR

Bundestag'ın programında bu konuyla ilgili bir görüşme bulunmuyor ancak 24 Nisan günü yaklaşırken parlamantonun toplantıya çağrılıp olağanüstü gündemle bir bildiri yayınlaması mümkün. Ancak politik gözlemciler Bundestag'ın resmi olarak „soykırım“ ifadesine yer vermesinin çok düşük bir olasılık olduğu konusunda birleşiyor. Öte yandan Katolik ve Protestan kiliseleri önümüzdeki hafta Perşembe günü Berlin katedralinde „Ermenilere, Süryanilere ve Pontus Rumları'na yönelik 'soykırımın' anılacağı ökümenik bir ayin“ düzenleyecek. Basında yer alan bilgilere göre Almanya Cumhurbaşkanı Gauck da bu ayine katılacak. Ayinde Gauck'un konuşma yapıp yapmayacağı ya da yaparsa soykırım sözcüğünü kullanıp kullanmayacağı merakla bekleniyor. Gauck'ın bizzat soykırım kelimesini kullanmasa bile, adında „Ermenilere, Süryanilere ve Pontus Rumlarına yönelik soykırım“ geçen bir ayinde yer alması Almanya ile Türkiye arasında ciddi bir kriz çıkarabilir.

Haber: (Almanya Bülteni) – Berlin